استان آذربایجان شرقی یکی از مهم‌ترین و تاریخی‌ترین استان‌های شمال‌غربی ایران است که با برخورداری از مرز مشترک با کشورهای آذربایجان، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان، جایگاه ویژه‌ای در روابط بین‌المللی کشور دارد. مرکز این استان، شهر تبریز، از دیرباز به عنوان یکی از قطب‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی ایران شناخته می‌شود. آذربایجان شرقی با طبیعت متنوع، اقلیم کوهستانی، فرهنگ غنی و سابقه تاریخی چند هزار ساله، از مهم‌ترین مقاصد گردشگری، صنعتی و تجاری کشور به شمار می‌آید.
نژاد، زبان و مذهب مردم آذربایجان شرقی
آذری‌ها از اقوام اصیل ایرانی هستند که حدود سه تا چهار هزار سال پیش به فلات ایران مهاجرت کردند. آنان به دو گروه ماد و پارت تقسیم شدند که مادها در آذربایجان ساکن شدند. زبان مردم این منطقه ترکی آذربایجانی است که در گذر زمان و در اثر تعامل با اقوام مختلف ایران، توسعه و غنای بیشتری یافته است. زبان رایج در تبریز، ترکی آذری است.
در طول تاریخ، ادیان مختلفی مانند آیین‌های آریایی، زرتشتی، یهودی، مسیحی و اسلام در آذربایجان رواج داشته‌اند. امروزه بیش از ۹۸ درصد جمعیت استان پیرو مذهب شیعه دوازده‌امامی هستند و اقلیت کوچکی از مسیحیان ارمنی نیز در تبریز زندگی می‌کنند.
موقعیت جغرافیایی
استان آذربایجان شرقی در شمال با کشورهای جمهوری آذربایجان، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان (تابع جمهوری آذربایجان) مرزی به طول ۲۳۵ کیلومتر دارد که رود ارس، مرز طبیعی این منطقه با کشورهای مذکور را تشکیل می‌دهد. در حال حاضر، ارتباط این استان با کشورهای همجوار از طریق سه گذرگاه مرزی جلفا، خداآفرین و کردشت (مرز نوردوز) صورت می‌پذیرد که در این میان، مرز جلفا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
به دلیل اشتراکات تاریخی، فرهنگی و جغرافیایی، آذربایجان شرقی یکی از مناطق کلیدی کشور در حوزه روابط خارجی به‌شمار می‌رود. از سوی دیگر، این استان از غرب و جنوب‌غرب با استان آذربایجان غربی، از جنوب با استان زنجان و از شرق با استان اردبیل حدود ۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد.
آب و هوای استان آذربایجان شرقی
آب‌وهوای آذربایجان شرقی عمدتاً سرد و نیمه‌خشک است و تحت تأثیر بادهای سرد سیبری و جریان‌های مرطوب مدیترانه و دریای سیاه قرار دارد. میانگین بارندگی سالانه بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلی‌متر است. تبریز نیز آب‌وهوایی خشک با زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل دارد.
پوشش گیاهی استان متنوع و شامل جنگل‌ها و مراتع کوهستانی است. مهم‌ترین جنگل‌ها در ارسباران، ورزقان و اهر واقع شده‌اند. جنگل‌های مراغه و هشترود نیز با پوشش غالب درختچه گز در رتبه بعدی قرار دارند.
جاذبه های گردشگری استان آذربایجان شرقی
آذربایجان شرقی با تاریخ غنی، طبیعت متنوع و فرهنگ اصیل، از مهم‌ترین مقاصد گردشگری ایران محسوب می‌شود. این استان جاذبه‌های فراوانی دارد که عبارتند از:
-
خانه مشروطه
-
بازار تاریخی تبریز (ثبت جهانی یونسکو)
-
مسجد کبود
-
موزه قاجار
-
ارگ تبریز
-
روستای تاریخی کندوان
- قلعه ضحاک
- قلعه بابک
- کلیسای چوپان
