معرفی کلی

• مرکز استان: خرم‌آباد

• موقعیت جغرافیایی: لرستان در غرب ایران قرار دارد و از شمال به استان‌های همدان و مرکزی، از شرق به اصفهان، از جنوب به خوزستان و چهارمحال‌وبختیاری و از غرب به کرمانشاه و ایلام محدود می‌شود.

• جمعیت: بیش از ۱.۷ میلیون نفر (بر اساس سرشماری‌های اخیر)

• قومیت و زبان: بیشتر مردم لرستان از قوم لر هستند که به گویش‌های لری و لکی سخن می‌گویند. این قوم یکی از اصیل‌ترین اقوام ایرانی است که ریشه‌های تاریخی عمیقی در فرهنگ ایران دارد.

جغرافیا و طبیعت

لرستان به دلیل موقعیت کوهستانی در زاگرس میانی، طبیعتی بسیار متنوع و چشم‌نواز دارد.

• کوه‌ها: اشترانکوه، گرین، سفیدکوه و مانشت از مهم‌ترین ارتفاعات این استان هستند.

• رودخانه‌ها: سیمره، کشکان و کره‌خرم‌آباد از جمله رودهای پرآب لرستان‌اند.

• آبشارها: لرستان را سرزمین آبشارها می‌نامند؛ بیش از ۵۰ آبشار دائمی و فصلی دارد که آبشار بیشه، آبشار نوژیان، آبشار وارک، آبشار آب‌سفید و آبشار تاف نمونه‌های مشهور آن هستند.

• غارها: غار کلدر (زیستگاه انسان‌های اولیه)، غار ماهی کور و غارهای طبیعی متعدد دیگر در این استان قرار دارند.

تاریخ و پیشینه

لرستان از دوران پیشاتاریخ محل سکونت انسان بوده است. آثار به‌دست‌آمده از غار کلدر و غارهای دیگر نشان‌دهنده حضور انسان در حدود ۴۰ هزار سال پیش در این منطقه است.

• عصر مفرغ و آهن: استان لرستان به خاطر آثار فلزی مشهورش، به‌ویژه “مفرغ‌های لرستان”، در جهان باستان‌شناسی جایگاهی ویژه دارد. این اشیاء شامل مجسمه‌ها، ابزار جنگی، زیورآلات و ظروفی هستند که قدمت‌شان به بیش از ۳ هزار سال می‌رسد.

• دوران تاریخی: در دوره هخامنشی، اشکانی و ساسانی نیز لرستان اهمیت زیادی داشته است و پل‌ها، قلعه‌ها و کتیبه‌های زیادی از این دوران بر جای مانده است.

• اسلامی تا معاصر: در دوران اسلامی، لرستان محل حکومت خاندان‌های محلی مانند اتابکان لر کوچک بود و بعدها در تحولات ایران معاصر نیز نقشی مهم ایفا کرد.

جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی

• قلعه فلک‌الافلاک: نماد خرم‌آباد و یکی از مهم‌ترین دژهای تاریخی ایران که قدمت آن به دوره ساسانی می‌رسد.

• پل‌های تاریخی: پل شکسته خرم‌آباد، پل کشکان و پل گاومیشان از شاهکارهای معماری دوران ساسانی‌اند.

• کتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌ها: سنگ‌نوشته خرم‌آباد و آثار صخره‌ای دیگر در این استان قرار دارند.

• مساجد و بناها: مسجد جامع بروجرد و بناهای دوران صفوی و قاجار نیز از جاذبه‌های ارزشمند استان‌اند.

فرهنگ و آداب و رسوم

• موسیقی: موسیقی لری با سازهایی همچون کمانچه، سرنا و دهل شناخته می‌شود. آوازهای حماسی و عاشقانه لری جایگاه ویژه‌ای دارند.

• لباس محلی: لباس زنان و مردان لری با رنگ‌های شاد و طرح‌های خاص، یکی از اصیل‌ترین پوشش‌های ایرانی است.

• آیین‌ها: مراسمی مانند عروسی‌های لری، عزاداری‌ها، نوروز و جشن‌های محلی با شور و اصالت فراوان برگزار می‌شوند.

• صنایع دستی: گلیم، جاجیم، سیاه‌چادر و نمدمالی از مهم‌ترین هنرهای دستی مردمان لرستان است.

اقتصاد و کشاورزی

اقتصاد لرستان بر پایه کشاورزی، دامداری و صنایع دستی استوار است. محصولات مهم کشاورزی استان شامل گندم، جو، برنج، گردو، سیب، انگور و زعفران است. دامداری سنتی و پرورش عشایری نیز در این منطقه رونق فراوان دارد.

گردشگری

لرستان یکی از مقاصد بکر و جذاب گردشگری ایران است. ترکیب طبیعت کوهستانی، رودها و آبشارها با آثار تاریخی مانند قلعه‌ها، پل‌ها و کتیبه‌ها باعث شده این استان به “بهشت گردشگران طبیعت و تاریخ” مشهور شود.