استان چهارمحال و بختیاری در قلب رشته کوه زاگرس یکی از مناطق کوهستانی فلات مرکزی ایران به شمار می‌رود. این استان از شمال و شرق با استان اصفهان، از غرب با استان خوزستان، از جنوب با استان کهگیلویه و بویراحمد و از شمال‌غرب با استان لرستان هم‌مرز است.

در چهارمحال و بختیاری، زبان‌های لری بختیاری، فارسی و ترکی در میان مردم رایج است. در شهرهایی مانند شهرکرد، هفشجان، بروجن، فرخ‌شهر و برخی مناطق دیگر، مردم به فارسی با لهجه محلی خاص صحبت می‌کنند.

مرکز استان، شهرکرد است که با ارتفاع ۲۰۶۶ متر از سطح دریا، بلندترین مرکز استان در کشور به شمار می‌آید. همچنین، میانگین ارتفاع در سطح استان حدود ۲۱۵۳ متر است؛ به همین دلیل این منطقه را «بام ایران» می‌نامند.

لهجه وزبان مردم استان چهارمحال و بختیاری

گویش بختیاری در پنج شهرستان از مجموع ۹ شهرستان استان رایج است: اردل، کوهرنگ، فارسان، لردگان و کیار. در شهرستان‌های شهرکرد، بروجن، سامان و بن، لهجه‌های محلی فارسی و ترکی بیشتر کاربرد دارد. به طور خاص، مردم شهرهای شهرکرد، هفشجان، بروجن و فرخ‌شهر به فارسی با لهجه‌ای ویژه صحبت می‌کنند. این لهجه‌ها مانند دهکردی، هوشگانی، اورجنی و قهفرخی ریشه در فارسی پهلوی دارند و از واژگان ترکی و عربی کمتری بهره می‌برند.

زبان ترکی قشقایی نیز در میان بیش از ۱۲ درصد از جمعیت استان رواج دارد. شهرهای کیان، بلداجی، سامان، بن، فرادنبه و جونقان از جمله مناطقی هستند که ساکنان آن‌ها به زبان ترکی سخن می‌گویند. بر پایه پژوهش‌های پروفسور گرهارد دوئرفر، گویش‌های ترکی رایج در چهارمحال و بختیاری در گروه زبان‌های اوغوزی میانه و جنوبی قرار می‌گیرند. زبان ترکی رایج در شهرهای فرادنبه و کیان، از اصیل‌ترین و دست‌نخورده‌ترین لهجه‌های ترکی در ایران محسوب می‌شود.

بر اساس مقاله «زبان لری» در دانشنامه ایرانیکا، زبان مردم این استان از نظر جغرافیایی به دو بخش تقریباً برابر فارسی و لری تقسیم می‌شود. همچنین، وب‌سایت رسمی میراث فرهنگی و گردشگری استان، لری بختیاری را زبان عمومی منطقه معرفی کرده است. دانشنامه جهان اسلام نیز گویش غالب در این استان را فارسی با گویش بختیاری معرفی می‌کند.

در برخی مناطق مانند شهرکرد و بروجن، زبان لری تا حد زیادی جای خود را به فارسی داده‌است. منابع مختلف نیز زبان‌های رایج در استان را فارسی، ترکی قشقایی و لری بختیاری می‌دانند.

اقلیت های مذهبی استان

در گذشته، نواحی شرقی استان به‌ویژه شهرستان‌های شهرکرد و بروجن محل سکونت گروه‌هایی از ارامنه بوده است. هرچند در دهه‌های اخیر بسیاری از آن‌ها به اصفهان مهاجرت کرده‌اند، اما در گذشته، روستاهای ارامنه‌نشین همچون تشنیز، واستیگان، گیشنیگان، احمدآباد، شلمزار، قلعه کشیش، لیواسیان، ده ارمنی، سیرک و… از جمله مراکز سکونت این اقلیت مذهبی و قومی بوده‌اند.

جاذبه های گردشگری چهارمحال و بختیاری

استان چهارمحال و بختیاری با طبیعتی بکر، آب‌وهوایی مطبوع و مناظری چشم‌نواز، یکی از برجسته‌ترین مقاصد طبیعت‌گردی و ماجراجویی در ایران به شمار می‌آید. از دشت‌های پرشکوه لاله‌های واژگون در کوهرنگ تا دره عشق با چشم‌اندازهای نفس‌گیر و رودخانه خروشان کارون، این استان مکانی ایده‌آل برای علاقه‌مندان به زیبایی‌های طبیعی است.

وجود آبشارهایی مانند زرد لیمه، آتشگاه و تنگ زندان، جنگل‌های بکر فلارد و هلن، تالاب‌های چغاخور و گندمان، و مناطق حفاظت‌شده مانند پارک ملی تنگ صیاد، این استان را به بهشتی برای دوست‌داران حیات وحش و گردشگران تبدیل کرده است.

همچنین جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی نظیر قلعه چالشتر، پل زمان‌خان و روستای پلکانی سرآقاسید بر غنای گردشگری منطقه می‌افزایند. امکانات تفریحی مانند پارک آبی دهکده موج و پیست اسکی چلگرد نیز چهارمحال و بختیاری را به مقصدی چهارفصل برای سفر و تفریح بدل کرده‌اند.