استان بوشهر
استان بوشهر با مساحت ۲۳,۱۹۷ کیلومتر مربع در جنوب‌غربی ایران قرار گرفته است. این استان بین مدارهای ۲۷ درجه و ۱۸ دقیقه تا ۳۰ درجه و ۱۴ دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه و ۷ دقیقه تا ۵۲ درجه و ۵۷ دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ واقع شده است.
از شمال با استان‌های خوزستان و بخشی از کهگیلویه و بویراحمد، از شرق با فارس، از جنوب با هرمزگان و از غرب با خلیج فارس همسایه است. بوشهر دارای خط ساحلی طولانی به طول ۶۲۵ کیلومتر (و با احتساب خورها تا ۸۶۵ کیلومتر) در امتداد خلیج فارس است.
استان بوشهر یکی از استان‌های جنوبی ایران و هفدهمین استان بزرگ کشور از نظر مساحت است که در حاشیه خلیج فارس قرار دارد. مرکز این استان، شهر بندر بوشهر است. استان بوشهر شامل ۱۰ شهرستان، ۲۶ بخش، ۲۹ دهستان، ۴۰ شهر و حدود ۹۱۰ آبادی می‌شود و در مجموع ۲۲ جزیره و شبه‌جزیره را در بر می‌گیرد.
از نظر جغرافیایی، این استان از دو بخش جلگه‌ای و کوهستانی تشکیل شده و پوشش گیاهی آن نسبتاً ضعیف است. جانوران بوشهر به دو دسته خشکی‌زیست و دریازیست تقسیم می‌شوند. آب‌وهوای عمومی استان گرم و خشک است؛ اما در نوار ساحلی به دلیل مجاورت با خلیج فارس، حالتی گرم و مرطوب دارد. پدیده‌ی شرجی از ویژگی‌های شاخص آب‌وهوایی این منطقه به شمار می‌رود و در برخی نواحی استان، گاه بارش برف نیز مشاهده می‌شود.
بوشهر تاریخی کهن دارد و آثار به‌جا مانده از عیلامی‌ها و تمدن بین‌النهرین گواهی بر قدمت آن است. معبد ریشهر در کنار بندر بوشهر و کاخ بردک سیاه میان درودگاه و آب‌پخش، نمونه‌هایی ارزشمند از میراث تاریخی این سرزمین هستند.
مردم استان بوشهر همچنین به‌عنوان نماد مبارزه با استعمار شناخته می‌شوند. در همین راستا، روز ۱۲ شهریور که یادآور شهادت رئیس‌علی دلواری، مبارز نامدار بوشهری است، در تقویم رسمی کشور به نام روز ملی مبارزه با استعمار ثبت شده است.
آب‌وهوا استان بوشهر
آب‌وهوای بوشهر به‌طور کلی گرم و خشک است و در نواحی ساحلی حالت گرم و مرطوب پیدا می‌کند.
-
میانگین دمای سالانه استان حدود ۲۵٫۷ درجه سانتی‌گراد است.
-
حداکثر دمای مطلق ثبت‌شده: ۵۲٫۵ درجه
-
حداقل دمای مطلق ثبت‌شده: ۱- درجه
-
در طول سال، استان حدود ۷ ماه هوای گرم، ۲ ماه معتدل تا سرد و ۳ ماه معتدل تا گرم دارد.
به‌طور میانگین، دما در سال بین ۲۴ تا ۲۸ درجه سانتی‌گراد نوسان دارد؛ در تابستان‌ها دما به حدود ۵۰ درجه می‌رسد و در سردترین روزهای زمستان تا حدود ۶ درجه کاهش می‌یابد.
میانگین بارندگی سالانه در استان حدود ۲۱۷ میلی‌متر است. یکی از پدیده‌های شاخص آب‌وهوایی در بوشهر، شرجی یا افزایش شدید رطوبت هواست که به‌دلیل نزدیکی به خلیج فارس رخ می‌دهد.
نکته جالب اینکه با وجود آب‌وهوای گرم استان، در برخی شهرستان‌ها مانند جم، دشتی، تنگستان و دشتستان گاهی بارش برف نیز مشاهده شده است.
کوه‌ها و ارتفاعات استان بوشهر
در استان بوشهر رشته‌کوه‌های متعددی وجود دارد که برخی از مهم‌ترین قله‌های آن عبارت‌اند از:
-
کوه گیسکان با ارتفاع ۲۶۰۰ متر
-
کوه گچور با ارتفاع ۱۶۰۳ متر
-
ارتفاعات خورموج با ارتفاع ۱۸۰۰ متر
-
کوه سیاه با ارتفاع ۱۵۰۰ متر
-
کوه بزپر با ارتفاع ۱۴۲۰ متر
-
قله دآرنگ با ارتفاع ۱۲۲۳ متر (در شهرستان دیر و شرق بردخون)
-
قله کلات بوریال با ارتفاع ۷۳۰ متر
رودخانه‌ها استان بوشهر
از مهم‌ترین رودخانه‌های استان می‌توان به مند، دالکی، شاپور، حله، اهرم و شور اشاره کرد.
تالاب‌ها و مناطق حفاظت‌شده استان
-
تالاب حله با وسعت ۴۲,۶۰۰ هکتار، از مهم‌ترین تالاب‌های استان به شمار می‌رود.
-
پارک ملی دیر–نخیلو با وسعت ۲۰,۰۰۰ هکتار، زیستگاهی ارزشمند برای لاک‌پشت دریایی نوک‌عقابی و سبز و همچنین جنگل‌های حرا است.
زبان استان بوشهر
اکثریت مردم بوشهر به زبان فارسی سخن می‌گویند؛ اما در برخی مناطق، عربی و ترکی نیز رایج است.
تقسیمات کشوری استان بوشهر
استان بوشهر دارای ۱۰ شهرستان، ۳۶ شهر، ۲۵ بخش و ۴۸ دهستان است.
آشنایی با گنبد نمکی جاشک استان بوشهر| بزرگ‌ترین گنبد نمکی خاورمیانه
گنبد نمکی جاشک یا دشتی، یکی از شگفتی‌های طبیعی ایران با وسعت ۳,۶۶۶ هکتار است و به‌عنوان بزرگ‌ترین گنبد نمکی خاورمیانه شناخته می‌شود. از جاده کنگان–بوشهر، بخش‌های مرتفع این گنبد شبیه کوه‌های برفی بر فراز یک دشت دیده می‌شوند و هر بیننده‌ای را مسحور زیبایی خود می‌کنند.
این گنبد نمکی با قدمت ۶۰۰ میلیون ساله، نه تنها یکی از فعال‌ترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران است، بلکه به‌عنوان سرمایه ملی و جاذبه‌ای مهم برای ژئوتوریسم (گردشگری زمین‌شناسی) به شمار می‌رود. گردشگران با بازدید از جاشک می‌توانند با پدیده‌های زمین‌شناسی و نحوه شکل‌گیری آنها آشنا شوند.
به دلیل اهمیت علمی و طبیعی، گنبد نمکی جاشک از بهمن ۱۳۸۶ تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به‌عنوان اثر طبیعی ملی فسیلی ثبت شده و در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ به‌عنوان هشتاد و هشتمین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث طبیعی کشور جای گرفت.
در ایران، گنبدهای نمکی در گستره وسیعی از ارتفاعات زاگرس و فلات مرکزی وجود دارند. تاکنون ۱۱۴ گنبد نمکی در جنوب ایران و استان‌های بوشهر و هرمزگان شناسایی شده‌اند. پرونده ثبت جهانی گنبد نمکی جاشک به همراه دیگر گنبدها در استان‌های فارس، هرمزگان، قم و زنجان به یونسکو ارسال شده و در انتظار ثبت جهانی است.
گنبد نمکی چیست؟
گنبدهای نمکی، پدیده‌های زمین‌شناسی هستند که هسته مرکزی آنها از نمک تشکیل شده است. این گنبدها از لایه‌های زیرزمینی نمک به‌صورت گنبدی شکل گرفته‌اند. زلزله‌ها و حرکات بالا و پایین لایه‌های نمکی باعث ایجاد برجستگی‌ها و شکل‌های متنوع گنبدهای نمکی می‌شوند.
بازدید از گنبد نمکی جاشک، فرصتی است برای تماشای جلوه‌ای منحصر به فرد از طبیعت و آشنایی با تاریخ زمین‌شناسی ایران.
